Şamanizm Makaleler 2
Şaman Kimdir- M. Harner
Önceleri antropologlar tarafından Batılı olmayan kültürlerii oluşturan ve "büyücü", "büyücü doktor", "sihirbaz", "cadı", "gaipten haber veren" gibi terimlerle adlandırılan insanlar için söylenen Şaman kelimesi, Sibirya'da yaşayan Tungus insanlarının konuştuğu dilden gelir.
Bu terimi kullanmanın avantajlarından biri, çok daha tanıdık sınıflann önyargılı imalar ve çelişkili anlamlarla beraber düşünülmesinin önlenmesidir.
Şaman, saklı olan bir gerçekle bağlantıya geçerek ve onu kullanarak bilgiyi, gücü ve başkalarına yardım etmeği öğrenmek amacıyla bilincin farklı bir konumuna giren kişiye denir. Şamanın emri altında bir ya da daha fazla "ruh" bulunur.
Mircea Eliade'ın gözlemlediği gibi Şaman, bilinç konumunu kullanış şekliyle diğer büyücülerden ayrılır. Mistik Batı geleneklerini takip eden Eliade onun kullandığı bilinç konumunu "aşırı mutluluk" olarak adlandırnaktadır. Fakat kendisinin de vurguladığı gibi, aşırı mutluluk deneyimi tek başına bir Şamanı tammlamaz. Şamanın belirli teknikleri vardır.
Bu nedenle Eliade "Bu yüzden, her kendinden geçen kişi Şaman demek değildir. Şaman, ruhunun bedenini terk ettiğine ve gökyüzüne yükseldiğine ya da Alt Dünya'ya indiğine inandığı bir trans süresince uzmanlaşır," diye açıklar.
Ben buna şu tarifi de eklemek istiyorum:
Şaman, genellikle hasta bir insanın içindeki zarar veren gücü çıkartan ya da ona yararlı veya yaşamsal gücü geri veren ve böylece hastanın iyileşmesini sağlamaya çalışan kişidir.
Eliade'ın bahsettiği yolculuk, özellikle gücü ya da kayıp bir ruhu yeniden kazandırmak için yapılır. "Aşırı mutluluk" hali ya da farklı bilinç konumu ve Şamanik çalışmayı niteleyen bakiş açısı çoğunlukla Bilincin Şamanik Halidir (Shamanic State of Consciousness — bundan sonra SSC olarak ifade dilecektir).
SSC sadece bir "transı" ya da farkındalığın bilinci aşan konumunu içernez, aynı zamanda böylesine farklı bir konumundayken Şamanik metotların ve varsayımlann idrakını da kapsar.
SSC, Samanın özel görevini tamamladıktan sonra döndüğü. Bilincin Sıradan Hali (Ordinary State of Consciousness 0SC) ile çelişir. SSC, kişinin Carlos Castaneda'nın "sıradışı gerçeğini" ve Robert Lowie'nin "gerçeğin olağanüstü belirtilerini" algıladığı, öğrenmeye yönelik bir konumdur.
SSC'nin öğrenilen bölümü sıra dışı gerçeğin komik coğrafyası hakkında bilgiler içerir, böylece kişi uygun hayvanı, bitkiyi ve başka güçleri bulmak için nereye seyahat edeceğini bilir.
Bu, SSC'nin Şamanik Alt Dünya'ya girişi nasıl sağlayacağı bilgisini de kapsar. Bu bilgi, Samanın SSC sırasında planlanmış, belli bir görevi olması gerektiği idrakını da verir. Sıra dışı gerçeğin içine oyun için değil, ciddi amaçlar için girilir. Şaman, SSC'de bir görevi olandır ve o görevi başarmak için temel metotları bilrnelidir.
Örneğin, bir hastanın koruyucu hayvan gücünü Alt Dünyadan geri getirmeyi istiyorsa, Alt Dünyaya ulaşmanın, oraya girmenin, güç hayvanını bulmanın ve onu güvenli bir şekilde geri getirmenin tekniklerini bilmesi gerekir. Sonradan, OSC'de, hastasına hangi direktifleri vereceğini de bilmelidir.
Şaman, SSC'de gördükleri karşısında anlatılmaz bir neşe duyar, önünde açılan güzel ve gizemli dünyalara karşı korku ile karışık bir saygı besler. Deneyimleri rüyalara benzer, ama bunlar uyanıkken görülen rüyalardır, kişi hareketlerinin kontrolünü elinde tutar ve serüvenlerini yönlendirebilir.
SSC'deyken, gördüğü gerçekten çoğu zaman hayrete düşer. Ona kendi hayatının ve ölümünün ve varoluş içindeki yerinin anlamı hakkında derin bilgiler sağlayan, tamamen yeni ama bildik bir şekilde eski olan kâinata giriş hakkını verir. SSC'deki serüvenleri sırasında, seyahatlerinin yönü üzerinde bilinçli kontrolünü sürdürür, ama ne keşfedeceğini hiçbir zaman bilmez.
O, görkemli gizli kâinatın sonsuz konaklannın gezginidir. Sonunda, bilgisini oluşturmak ve başkalarına yardım etmek için keşfettiklerini geri getirir. Şaman, açıkça görebilmek için karanlıkta veya en azından gözlerini kapayarak çalışan başarılı bir kâhindir. Bu nedenle, Şamanlar genelde geceleri çalışır.
Kimi Şamanik çalışmalar açık gözlerle de yapılabilir, ama genelde bu tür bir algılama daha sığ olur. Karanlıkta, sıradan gerçeklerin dikkat dağıtan nesnelerinin bilinç üzerindeki etkileri azalır.
Şamanın çalışmasının esası olan sıra dışı gerçeğin ifadelerine odaklanmak karanlıkta mümkün olur. Ama sadece karanlık Şamanik görüş için yeterli değildir Kâhin SSC'ye girmelidir ve bu da çoğunlukla perküsyonun, tıkırdatmalann, şarkı söylemenin ve dans etmenin yardımıyla gerçekleşir.
Şamanik aydınlanma, karanlığı aydınlatma, o karanlıkta başkalarının algılayamadığı şeyleri görme yeteneğidir. Bu aslında, "aydınlanma"nın en eski anlamıdır.
Örneğin, Iglulik Eskimo Şamanlannın özel görme yeteneği onun quamanEq, "aydınliğı" veya "aydınlanması"dır, "...hem gerçekten hem de mecazen konuşursak, onun karanlıkta görmesini sağlayan, gözleri kapalıyken bile, karanlığın içinden görebilme ve başkalanndan saklı nesneleri ve yaklaşan olayları algılayabilme yeteneğidir; böylece geleceği ve başkalarındaki sırları görür."
M.Harner
