Şamanizm Makaleler 2
KELTEGEY – ALTAY KAM’ININ KORUYUCU RUHU
(Dağların Sessiz Savaşçısı, Kam’ın Sadık Gözcüsü)
Altayların rüzgârı bir sır taşır…
O sır, yalnızca kamın (şamanın) kalbine fısıldanır.
Bu fısıltının ardında duran, gözle görülmeyen ama her daim orada olan bir varlık vardır:
Keltegey — şamanın koruyucu ruhu, göksel gözcüsü, içsel pusulasıdır.
Keltegey Nedir?
Keltegey, Altay Türkleri arasında Kam’ın bireysel, gizli ve çok güçlü koruyucu ruhudur. Bu ruh, sadece Kam’a görünür ve sadece onunla konuşur. Başkası için Keltegey suskundur. Kam içinse yön gösterir, tehditleri haber verir, ruhsal saldırılara karşı kalkan olur.
Keltegey, çoğu zaman kişileştirilmez. O bir figür değil, bir varlıktır. Gözle değil, sezgiyle fark edilir. Ama bazı kamlar onu bir hayvan ruhu (örneğin kara kurt, dev kartal, boz ayı) ya da ışık şeklinde tarif etmiştir. Yine de bu görünümler değişebilir. Çünkü Keltegey, Kam’ın ruhsal özüne bağlıdır ve onun içsel haline göre şekil alır.
Keltegey ve Kam Arasındaki Bağ
Kam ile Keltegey arasındaki ilişki, usta ile gölgesi gibi değildir. O daha çok ikiz ruh gibidir. Kam’ın ruhsal gücünü dengeleyen, karanlıkta yönünü bulmasını sağlayan, bazen de bedenini terk ettiğinde ruhunu koruyan bir varlıktır.
Keltegey:
Kam trans halindeyken onun bedenini korur.
Ruh yolculuklarında saldırı altına girdiğinde araya girer.
Kötü ruhların yaklaşmasını engeller.
Bazı durumlarda Kam adına ruhsal savaş verir.
Birçok Altay Kam’ına göre, Keltegey olmadan gerçek şamanlık olmaz. Çünkü Keltegey, yalnızca bilgiyle değil, hak edişle gelen bir varlıktır. Her isteyen onu çağıramaz. O, yalnızca doğru yolu yürüyen Kam’a eşlik eder.
Keltegey Nasıl Kazanılır?
Keltegey, doğuştan gelen bir ruh değildir. Kam adayı uzun yıllar boyunca hem fiziki hem ruhsal sınavlardan geçer. Yalnızlık, hastalık, rüyalar, çöküş ve yeniden doğuş…
Bu süreçte Kam'ın içindeki "ben" çözülmeye başlar. Bu çözülüş bir sınavdır. Eğer aday geçerse, Keltegey ona görünür. Bazen bu, rüyada olur. Bazen yoğun bir trans esnasında. Bazen fiziksel bir kriz sırasında, ölümle yaşam arasında…
Keltegey ortaya çıktığında, Kam’a bir tür “ruhsal mühür” verir. Bu sembolik ya da sezgisel bir işarettir:
Bir hayvan sesi,
Gökte beliren olağandışı bir kuş,
Bedeninde bir bölgede ani sıcaklık,
Ya da sadece içsel bir “tanıma hissi”.
O andan sonra Kam, yalnız değildir.
Keltegey’in Rolü ve Eylemleri
Keltegey, sadece bir koruyucu değil, bir rehberdir. O, Kam’ın içsel pusulasıdır. Ne zaman konuşacağı belirsizdir. Ama sesi geldiğinde, mutlaka bir anlam taşır.
Ritüellerde: Kam, Keltegey’i davet etmez. O zaten oradadır. Ama bazı dualar ona yöneliktir. Özellikle hastalık çıkarma, ruh geri çağırma veya kötü ruhlara karşı yapılan ritüellerde Keltegey’in varlığı baskın olur.
Savaşçıdır: Ruhsal saldırılara karşı bir savaşçı gibi davranır. Diğer kötü ruhlarla çatışır.
Gözcüdür: Kam bir hata yaptığında ya da yolu unuttuğunda, rüyayla, içsel huzursuzlukla veya ani uyarılarla onu uyarır.
Bir kamın ritüel sonrası aşırı yorgunluk yaşamasının nedeni bazen Keltegey’in aşırı koruma altına almasıdır — çünkü koruma bir enerjidir ve bu enerji paylaşılır.
Keltegey ile Bağ Kurmak
Kam ile Keltegey arasındaki bağ tek taraflı değildir. Kam da Keltegey’e hizmet eder. Ona:
Dua eder,
Adak sunar (genellikle sembolik objelerle),
Sessizlik alanları yaratır (çünkü Keltegey gürültüyü sevmez),
Onun adına bazen oruç tutar.
Bu bağın güçlü olması, Kam’ın gücünün ve doğruluğunun da göstergesidir. Çünkü Keltegey, yalnızca “niyeti temiz olan” Kam’ı korur.
Kimi Kamlar, göğüslerinde taşıdıkları bir taşın ya da metalin, Keltegey’in fiziksel sembolü olduğunu söyler. Ama bu sembol sadece Kam’ın kişisel inisiyasyonuna bağlıdır.
Keltegey'in Sessiz Gidişi
En tehlikeli durum, Keltegey’in susmasıdır. Bu, Kam’ın yoldan saptığını ya da ruhsal dengeyi kaybettiğini gösterir. Sessizlik uzarsa, ritüeller anlamsızlaşır, rüyalar kesilir ve beden hastalanmaya başlar.
Keltegey’in geri gelmesi için Kam’ın kendi iç gölgesiyle yüzleşmesi gerekir. Bu bazen ormanda yalnız bir gece, bazen sessiz bir tövbe dönemi, bazen de bir hastalıkla yüzleşmeyi içerir. Ama geri döndüğünde, Kam yeniden doğar — bu kez daha derin bir bilgiyle.